Menuju konten utama

Contoh Khutbah Idul Fitri 2024 Bahasa Jawa Menyentuh Hati

Contoh khutbah Idul Fitri 2024 bahasa Jawa kromo inggil menyentuh hati tentang menjaga amalan baik pada bulan Syawal usai Ramadhan.

Contoh Khutbah Idul Fitri 2024 Bahasa Jawa Menyentuh Hati
Wakil Presiden Ma'ruf Amin melaksanakan shalat Idul Fitri 1444 Hijriah di Masjid istiqlal , Sabtu (22/3/2024). Antaranews/Desca Lidya Natalia

tirto.id - Contoh khutbah Idul Fitri bahasa Jawa dapat dijadikan inspirasi bagi da'i atau ulama yang bertugas untuk menjadi khotib dalam shalat Ied. Dengan menggunakan bahasa Jawa kromo inggil yang sopan dan halus, khutbah Idul Fitri akan lebih menyentuh hati pendengarnya.

Pada hari raya Idul Fitri 2024 yang akan berlangsung pada Rabu, 10 April, umat Islam dianjurkan untuk berbondong-bondong pergi ke masjid, musala, atau tanah lapang. Di sana, kaum muslimin menggelar shalat Id 2 rakaat sebagai penanda sudah selesainya ibadah Ramadhan, dan tibalah hari kemenangan.

Setelah mengikuti shalat Idul Fitri, jemaah sebaiknya tidak buru-buru pulang. Sebaliknya, lebih utama jika kita mendengarkan khotbah terlebih dahulu. Anjuran pelaksanaan khotbah Idul Fitri salah satunya dijelaskan dalam hadis dari Ibnu Abbas sebagai berikut:

شَهِدْتُ العِيدَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمْ، فَكُلُّهُمْ كَانُوا يُصَلُّونَ قَبْلَ الخُطْبَةِ

Artinya:

“Saya melaksanakan shalat id bersama Rasulullah saw, Abu Bakar, Umar, dan Utsman Ra. Semuanya melaksanakan shalat sebelum khutbah berlangsung,” (Muttafaq ‘alaih).

Tata Cara Khutbah Idul Fitri 2024

Tata cara pelaksanaan khotbah Idul Fitri tidak jauh berbeda seperti ketika penyelenggaraan shalat Jumat. Perbedaan di antara keduanya salah satunya terletak pada waktu pembacaan khotbah.

Pada shalat Jumat, khotbah dibaca sebelum mendirikan salat berjemaah. Khotbah Idul Fitri berbeda, karena dilakukan setelah mendirikan salat berjemaah.

Berikut ini urutan tata cara khotbah Idul Fitri:

1. Khutbah I

  • Khatib mengawali khotbah pertama dengan membaca takbir (الله أكبر/Allahu Akbar) sebanyak 9 kali.
  • Memuji Allah Swt. sekurang-kurangnya dengan membaca "Alhamdulillah".
  • Membaca selawat nabi, sekurang-kurangnya "Allahumma shalli 'ala [sayyidina] Muhammad".
  • Berwasiat tentang takwa.
  • Membaca ayat Al Qur'an.
  • Khatib menyampaikan ceramah
  • Setelah cukup, khotbah pertama diakhiri dengan duduk sejenak sebelum menyampaikan khotbah kedua.
2. Khutbah II

  • Khatib memulai khotbah kedua dengan membaca takbir sebanyak 7 kali.
  • Memuji Allah Swt. sekurang-kurangnya dengan membaca "Alhamdulillah".
  • Membaca selawat nabi, sekurang-kurangnya "Allahumma shalli 'ala [sayyidina] Muhammad".
  • Berwasiat tentang takwa. Khatib dapat merangkum khotbah yang pertama atau langsung mendoakan kaum muslimin.
  • Mengakhiri khotbah Idul Fitri.

Contoh Khutbah Idul Fitri Bahasa Jawa

Berikut ini contoh khutbah Idul Fitri dalam bahasa Jawa:

Bismillaahirrahmaanirrahiim..

Assalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh,

اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ.
اَللهُ أَكْبَرُ كَبِيْرًا وَالْحَمْدُ ِللهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً، لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ، صَدَقَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَأَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ اْلأَحْزَابَ وَحْدَهُ، لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَلاَ نَعْبُدُ إِلاَّ إِيَّاهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُوْنَ، لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ وَللهِ الْحَمْدُ.
اَلْحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ وَفَّقَنَا ِلإِتْمَامِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَأَعَانَناَ عَلىَ الصِّيَامِ وَالْقِيَامِ وَجَعَلَنَا خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ للِنَّاسِ. نَحْمَدُهُ عَلَى تَوْفِيْقِهِ وَهِدَايَتِهِ. وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ الْمَلِكُ الْحَقُ الْمُبِيْنُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ خَاتَمُ النَّبِيِّيْنَ. وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَالتَّابِعِيْنَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنَ، أَمَّا بَعْدُ:
فَيَا عِبَادَ اللهِ، أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ الْمُتَّقُوْنَ، وَأَحُسُّكُمْ عَلَى طَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ

Sedaya puja lan puji kagunganipun Gusti Allah Swt, Pangeran ingkang maringi kanikmatan iman, Islam, lan ihsan dhumateng kita sedaya. Sholawat saha salam mugio katur konjuk dhumateng Nabi Agung Muhammad Saw. ugi keluargi, sahabat, lan tiyang-tiyang ingkang ndherek panjenenganipun ngantos dinten Kiyamat samangke. Aamin Allahuma Aamin...

Tiyang ingkang paling mulya ing ngarsanipun Allah SWT. inggih menika tiyang-tiyang ingkang tansah taqwa. Pramila mekaten, sumangga kita sami takwa dhumateng Allah SWT. kanthi nindakaken dhawuh-dhawuhipun lan nebihi sedoyo awisanipun.

Hadirin kaum muslimin wal muslimat, jemaah Salat Idulfitri rahimakumullah,

Sasampunipun nindakaken siyam wajib ing wulan Ramadhan, umat Islam pungkasanipun rawuh ing Idul Fitri 2024/1 Syawal 1445 H. Wonten ing dinten punika, umat Islam ingkang nindakaken siyam sawulan dipunibarataken kados bayi ingkang nembe lair, suci saking dosa. Amargi, dosa-dosa umat Islam sampung dipun apurani dening Allah SWT. miturut hadits mekaten:

مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ

Artosipun:

“Sing sapa wonge nindakake siyam ramadhan kanthi iman lan ngarep-arep ganjaran saka Allah, dosane kang wis kepungkur bakal diampuni.” (HR. Bukhari no. 38 lan Muslim No. 860).

Nanging, pangapunten ing inggil menika namung dipun terapaken kagem dosa pribadi dhumateng Allah SWT. Kita sedaya mangertos bilih tiyang menika mboten kebal saking tumindak dosa dhumateng tiyang sanes. Pramila menika, kita prelu nyuwun pangapunten dhateng sanak kadang utawi tangga tepalih, supados pikantuk marem saha ikhlas saking sedaya tumindak ingkang sampun katindakaken.

Salah satunggaling tuladha kegiyatan ingkang saged dipuntindakaken supados pikantuk restu lan keikhlasan tiyang sanes inggih menika halalbihalal.

Lumantar halalbihalal, kita saged kepanggih, salaman, lan sami-sami nyuwun pangapunten awit kesalahan, ingkang dipunsengaja utawi ingkang mboten dipun sengaja. Wonten ing hadits saking Salman Al-Farisy Ra, Rasulullah Saw. ngandika mekaten:

"إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا لَقِيَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ فَأَخَذَ بِيَدِهِ تَحَاتَّتْ عَنْهُمَا ذُنُوبُهُمَا، كَمَا تَتَحَاتُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرَةِ الْيَابِسَةِ فِي يَوْمِ رِيحٍ عَاصِفٍ، وَإِلا غُفِرَ لَهُمَا، وَلَوْ كَانَتْ ذُنُوبُهُمَا مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ" - رواه الطبراني

Artosipun:

“Satemene, yen wong muslim ketemu sedulure muslim lan salaman, dosane wong loro mau bakal ilang kaya dene godhong-godhongan garing sing tiba ing dina angin kenceng. Utawa yen ora, dosane wong loro mau bakal diapura senajan akehe kaya umpluk ing segara.” (HR. Tirmidzi, Abu Dawud, lan Ibnu Majah).

Hadirin kaum muslimin wal muslimat, jemaah Salat Idulfitri rahimakumullah,

Idul Fitri 1445 H mboten namung ngemot makna suci, nanging ugi nambah artosipun suci menika. Sanadyan Ramadhan sampun cekap, umat Islam mboten kedah nglirwakaken dhawuhipun Allah SWT ing wulan sakbibaripun.

Kita kedah njagi lan ningkataken pelaksanaan maneka warni amalan ingkang sampun katindakaken wonten ing wulan Ramadhan, kadosta siyam sunnah, sedekah, qiamulail, lan tadarus Al-Qur'an. Allah SWT. nganjuraken supados umat Islam tansah taqwa wonten ing surat Al-Hasyr ayat 18 kados mekaten.

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ ۗاِنَّ اللّٰهَ خَبِيْرٌ ۢبِمَا تَعْمَلُوْنَ

Arab Latin:

Yā ayyuhal-lażīna āmanuttaqullāha waltanẓur nafsum mā qaddamat ligad(in), wattaqullāh(a), innallāha khabīrum bimā ta‘malūn(a).

Artosipun:

“He wong-wong kang padha iman, padha taqwa marang Allah lan saben wong padha nggatekake apa kang wus ditindakake kanggo besuk. Iman marang Allah. “Satemene Allah iku nggatekake apa kang sira lakoni” (QS. Al-Hasyr [59]: 18).

Njaga dhiri supados istiqomah ngibadah dhumateng Gusti Allah Swt. sakbibaripun wulan Ramadhan, mboten perkara ingkang gampang. Mula, tekad ingkat kiat, lan iman dipun betahaken kagem ngadhepi maneka tantangan. Allah SWT. ing Surah Al-Ankabut ayat 69 sampun paring firman bilih umat Islam kedah ngibadah kanthi temen.

وَالَّذِيْنَ جَاهَدُوْا فِيْنَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَاۗ وَاِنَّ اللّٰهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِيْنَ ࣖ

Arab Latin:

Wal-lażīna jāhadū fīnā lanahdiyannahum subulanā, wa innallāha lama‘al-muḥsinīn(a).

Artosipun:

“Wong-wong kang temen-temen mbudidaya [ngupaya ridho-Ingsun] bakal Ingsun tuduhake marang dalan-dalan Ingsun. Satemene Allah iku nunggil karo wong-wong kang padha nindakake kabecikan.” (QS. Al-Ankabut [29]: 69).

Salah satunggaling perkawis ingkang saged dipuntindakaken supados kita istiqomah anggenipun ngibadah inggih menika muraqabah, nyedhak dhateng Allah SWT. Karaketan menika badhe mbangun kapitadosan ing manah panjenengan sedanten, bilih Allah SWT. tansah ngawasi obahipun manungsa. Kanthi cara menika, umat Islam dados ajrih nindakaken perkara ingkang mboten becik. Ing salah setunggaling riwayat hadits, Rasulullah saw. nate mangsuli pitakonanipun Jibril mekaten.

أَنْ تَعْبُدَ اللهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ

“Sira nyembah marang Allah kaya-kaya ndeleng Panjenengane, lan yen sira ora bisa ndeleng Panjenengane, temenan Panjenengane nyumurupi sira,” (HR. Muslim).

Hadirin kaum muslimin wal muslimat, jemaah Salat Idulfitri rahimakumullah,

Mekaten khutbah babagan dinten Idulfitri. Mugi-mugi bab ingkang sampun kaandharaken punika saged mupangat tumrap para khotib lan para jamaah. Kajaba menika, mugi-mugi Allah SWT. remen kaliyan sedoyo tumindak ingkang kita lakoni. Amin, Allahumma, amin.

Khutbah II

اللهُ اَكْبَرْ (٣×) اللهُ اَكْبَرْ (٤×) اللهُ اَكْبَرْ كبيرا وَاْلحَمْدُ للهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ الله بُكْرَةً وَ أَصْيْلاً لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَكْبَرْ اللهُ اَكْبَرْ وَللهِ اْلحَمْدُ
اَلْحَمْدُ للهِ عَلىَ إِحْسَانِهِ وَالشُّكْرُ لَهُ عَلىَ تَوْفِيْقِهِ وَاِمْتِنَانِهِ. وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ اِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الدَّاعِى إلىَ رِضْوَانِهِ. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وِعَلَى اَلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَسَلِّمْ تَسْلِيْمًا كِثيْرًا أَمَّا بَعْدُ.
فَياَ اَيُّهَا النَّاسُ اِتَّقُوااللهَ فِيْمَا أَمَرَ وَانْتَهُوْا عَمَّا نَهَى وَاعْلَمُوْا أَنَّ اللهَ أَمَرَكُمْ بِأَمْرٍ بَدَأَ فِيْهِ بِنَفْسِهِ وَثَـنَى بِمَلآ ئِكَتِهِ بِقُدْسِهِ وَقَالَ تَعاَلَى إِنَّ اللهَ وَمَلآئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلىَ النَّبِى يآ اَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلِّمْ وَعَلَى آلِ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ وَمَلآئِكَةِ اْلمُقَرَّبِيْنَ وَارْضَ اللّهُمَّ عَنِ اْلخُلَفَاءِ الرَّاشِدِيْنَ أَبِى بَكْرٍ وَعُمَر وَعُثْمَان وَعَلِى وَعَنْ بَقِيَّةِ الصَّحَابَةِ وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِي التَّابِعِيْنَ لَهُمْ بِاِحْسَانٍ اِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ وَارْضَ عَنَّا مَعَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ.
اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ اَلاَحْيآءِ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ اللهُمَّ أَعِزَّ اْلإِسْلاَمَ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَاْلمُشْرِكِيْنَ وَانْصُرْ عِبَادَكَ اْلمُوَحِّدِيّن وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ اْلمُسْلِمِيْنَ وَ دَمِّرْ أَعْدَاءَ الدِّيْنِ وَأَعْلِ كَلِمَاتِكَ إِلَى يَوْمَ الدِّيْنِ. اللهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلبَلاَءَ وَاْلوَبَاءَ وَالزَّلاَزِلَ وَاْلمِحَنَ وَسُوْءَ اْلفِتَن وَاْلمِحَنَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ عَنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَسَائِرِ اْلبُلْدَانِ اْلمُسْلِمِيْنَ عآمَّةً يَا رَبَّ اْلعَالَمِيْنَ. رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا وَإنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ اْلخَاسِرِيْنَ. عِبَادَاللهِ ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَحْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْي يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرْ

Baca juga artikel terkait LEBARAN 2024 atau tulisan lainnya dari Syamsul Dwi Maarif

tirto.id - Pendidikan
Kontributor: Syamsul Dwi Maarif
Penulis: Syamsul Dwi Maarif
Editor: Fitra Firdaus